Thursday, 12 June 2025

 शाळा सुरु होतांना......


मराठी शाळा, बाळाला लावती लळा |मु

लांचा भरतो मेळा, गुरुजनांचा असतो लडिवाळा |

महाराष्ट्रभर १६ जून रोजी प्राथमिक शाळा उघडणार आहे. चिमुकल्यांची पावले पुन्हा एकदा शाळेकडे धाव घेणार आहेत. काही मुलांसाठी शाळा नवीन असणार आहे. नवीन शाळा, नवीन प्रवेश, नवे गुरुजी, बाई हे सर्व प्रथमच चिमुकल्या विद्यार्थ्यांसाठी नवीन बाल विश्व असणार आहे. अशावेळी पालकाची भूमिका महत्वाची असणार आहे. शाळेविषयी मुलांच्या मनात आदरयुक्त असणारी भिती पालकांना दूर करावी लागणार आहे. शाळेत राबविले जाणारे उपक्रम, शिक्षकांचे मुलांविषयी असणारे प्रेम, आस्था मुलांच्या मनावर बिंबावली जाईल याची काळजी पालकांनी घ्यावी. सकारात्मक विचारांची पेरणी करावी. शाळेत प्रवेशा घेण्याअगोदर मराठी शाळेचा परिसर मुलांना दाखवावा.शिक्षकांची मुलांसमवेत भेट घडवून आणावी. मुलांविषयी चांगल्या बाबी, गुण शिक्षकांच्या कानावर घालावे. पूर्वीच्या काळी लहान मुलांचा शाळा प्रवेश वाजत गाजत होत असे, आईच्या एका हातात काठी व दुसऱ्या हातात मुलाचा हात, मुलांचे मोठ्याने रडणे आई मुलाला एका हाताने चक्क ओढीतच दुसऱ्या हाताने काठीचे फटके देतच शाळेत आणीत असे. पण आता परिस्थिती बदलली मुले आनंदाने शाळेत पालकांबरोबर येतात. शाळेच्या पहिल्याच दिवशी बैलगाडीतून, टॅक्टरमधून नवीन मुलांची वाजत गाजत मिरवणूक निघते गुलाब पुष्प देवून स्वागत, नवीन गणवेश, पहिल्याच दिवशी हातात पुस्तके हा आनंद अवर्णनीय असतो. सरकारी शाळांमध्ये मिळणार्‍या मोफत सुविधा, मुलांची काळजी घेणारे शिक्षक हे चित्र पालकांच्या व मुलांच्या दृष्टीने सुखावणारी बाब निश्चितच आहे. स्वतःच्या मुलांप्रमाणे मुलांना जवळ घेणारे, पाठीवर थाप देणारे, कौतुकाचे शब्द पेरणारे, शिस्तीचे धडे देणारे मराठी शाळेतील शिक्षकच पालकांच्या, मुलांच्या मनात घर करुन राहतात ही बाब विसरुन चालणार नाही.

मोफत मिळणाऱ्या कोणत्याही सुविधा असू द्या त्याची किंमत कधीच नसते हा अनुभव कायम येत असतो. वर्षभरात मोफत पाठ्यपुस्तकांची कव्हर, पाने फाटलेले, बाईडींग उसलेली  पानांवर रेघोट्या, असे चित्र शिक्षक म्हणून आम्ही नेहमी अनुभवत असतो.पुस्तकांना कव्हर बसवा पुस्तकांची काळजी घ्या असे मोलाचे सल्ले शिक्षक, पालक नेहमी मुलांना देत असतात.शाळेच्या पहिल्याच दिवशी पालकांनी, शिक्षकांनी ही बाब मुलांच्या लक्षात आवर्जून आणून द्यावी. 

आम्ही शाळेत असतांना पास झालो की पुढच्या वर्गात प्रवेश करण्याअगोदर पुढच्या वर्गातील मुलांची पुस्तके शोधायची ती अर्ध्या किंमतीत विकत घ्यायची, त्यानंतर त्या पुस्तकांचे पाने बाभळीच्या डिकांने चिकटवायचे. त्याला रद्दी पेपरचा कव्हर घालायचा वर्षभर ते पुस्तके व्यवस्थित वापरायचे जुन्या वहयांची कोरी पाने काढून ते पाने दोर्‍याने शिवून काढायची. पुठ्ठे जोडून नवीन वही तयार करायची,अशा जुन्या आठवणींची शिदोरी मुलांच्या पुढ्यात सोडवावी. त्यांना या बाबी जाणीवपूर्वक लक्षात आणून द्याव्यात. पुस्तके वर्षभर टिकतील याची काळजी मुलांनी घेतली पाहिजे.तसेच मोफत गणवेश चांगल्या प्रकारे वापरण्याची सूचना ही मुलांना द्यावी.लहानपणी शाळेत साधा गणवेश होता. सफेद शर्ट व खाकी चड्डी पालक एकच ड्रेस विकत  घ्यायचे फक्त आर्थिक दृष्ट्या गरीब मागासलेल्या समाजाला मोफत गणवेश मिळायचे.एकच गणवेश  तोच धुवून घालायचा. हाफ पँट फाटली की ठिगळ द्यायचे पण गणवेश वर्षभर नवीन मिळायचा नाही. गरीबीचे चटके सहन करीत जुन्यापिढीत शिक्षण घेतले. हे आताच्या नवीन स्मार्ट पिढीला समजणार नाही पण असलेले गणवेश मोफत आहेत. त्याचे मोल अनमोल आहे एवढे कळले तरी फार झाले.

मुलांच्या डब्यात वेफर्स,कुरकुरे असे तेलकट पदार्थ देऊ नका. आरोग्यास पूरक असे पदार्थ द्या. मोड आलेले कडधान्ये,गुळ शेंगदाणे,फुटाणे, राजगिरा लाडू, नाचणी बिस्कीटे, लाहया,चुरमुरे, गुळशिरा तसेच शाळेतील मोफत पोषण आहार व पूरक आहार खाण्या विषयी सांगावे. जेवण झाल्यावर खाली सांडलेले अन्न 

उचलून घेण्याची सवय लावावी.

शाळेतील शिक्षकांशी विद्यार्थ्यांचे नाते गुरू शिष्याचे असते. पालकांनी मुलांना शिक्षकांशी संवाद कसा साधायचा याबाबत सांगितले पाहिजे सकाळी शाळेत गेल्यावर Good morning sir असे बोला सर प्रतिसाद देतील. शाळा सुटल्यावर बाय बाय करा. चेहऱ्यावर स्मित हास्य 

सरांनी विचारलेल्या प्रत्येक प्रश्नांला उत्तर द्या. चुकले तरी चालेल संकोच करु नका.शाळेच्या परिसरातील स्वच्छता करा. शाळेतील,वर्गातील प्रत्येक उपक्रमात भाग घ्या. संधी मिळाल्यावर सोडू नका.चांगले मित्र जोडा. एकमेकांना मदत करा. सकारात्मक राहा, आनंदी राहा. भरपूर खेळा, अभ्यास करा.अवांतर पुस्तके वाचा शिक्षकांचा सन्मान करा घरातील, बाहेरील वडीलधाऱ्या व्यक्तींचा मान राखा. शाळेत दररोज वेळवर जावे. शालेय शिस्त मोडू नका. 

शाळा माझी, मी शाळेचा हा अभिमान बाळगा आयुष्यात खूप मोठे नक्की व्हाल!


कैलास भागवत, संगमनेर

भ्रमणध्वनी 9011227586

No comments:

Post a Comment